راهبردهایی برای تدریس در کلاسهای چند پایه
تدریس حرفه ای و تهیه ی طرح درس در کلاس های چند پایه ، مستلزم تسلط معلم به محتوا ، اهداف و راهنمای روش تدریس کلیه ی دروس دروه ابتدایی است. طرح درس ابزاری است برای این که معلمی بتواند تدریس را به صورت حرفه ای و متخصصانه ارائه کند. معلم با تهیه ی طرح درس ، به سازمان دهی و مدیریت موثر یادگیری در کلاس اقدام می کند. . داشتن طرح درس به معنای وجود اراده برای تدریس موثر و مدیریت فرایند یاددهی – یادگیری است. این امر در کلاس های چند پایه که از موقعیت خاصی برخوردارند. اهمیت بیشتری دارد. داشتن طرح درس به معنای تفکر حرفه ای در باره ی موضوعی است که قرار است تدریس شود. طرح درس ، اهداف اصلی درس ، نحوه ی مدیر یت فرایند یاددهی – یادگیری ، وسایل و مواد مورد نیاز و تصمیم گیری در مورد چگونگی ارزش یابی را مشخص می کند. طرح درس می تواند مکتوب یا ذهنی باشد.
در مورد کلاس های چند پایه ، به دلیل پیچیدگی نسبی برنامه ریزی تدریس ، پیشنهاد می شود طرح درسی با ساختار ساده و نظام مند و به صورت کتبی آماده شود. برای این کار لازم است معلم موضوع را مشخص کند ، اهداف آموزشی و پرورشی شامل دانش ، مهارت ، نگرش و ارزش های مورد نظر را تعیین کند ، بر اساس پایه های که در کلاس حضور دارند ، فهرستی از مفاهیم و مواردی را که باید پوشش داده شود تهیه کند ، بخش هایی از کتاب های درسی پایه های مورد نظر را انتخاب و فعالیت هایی را بر اساس پایه ها و مفاهیم طراحی کند. از سوی دیگر لازم است ، معلم کلاس چند پایه ، نسبت به طرح درس مکتوب خود منعطف باشد و در صورت نیاز ، تغییراتی در روند اجرا ایجاد کند.
تهیه ی طرح درس در کلاس های چندپایه به تصمیم معلم برای شیوه ی برنامه ریزی ، اجرا و ارزش یابی در کلاس درس بستگی دارد. برای مثال ، معلم برای استفاده از روش تلفیق موضوعات مشترک در پایه های متفاوت ، باید در طرح درس خود این مهم را لحاظ کند. بنابر این گرچه ساختار و عناصر طرح درس مکتوب در کلاس های چند پایه با کلاس های تک پایه یکسان است ، اما اگر محتوای عناصر با کلاس تک پایه یکسان باشد ، به معنای بی توجهی معلم به شرایط خاص کلاس خود است که قطعاً او را با مشکلات جدی از جمله : کمبود وقت ، حجم زیاد مطالب کتاب های درسی ، خستگی شدید ، عدم تحقق اهداف آموزشی و پرورشی ، و عدم تسلط یادگیرندگان رو به رو خواهد ساخت .
اولین عنصر در تدوین طرح درس به منظور مدیریت موثر فرایند یاددهی – یادگیری ، موضوع درس است. ممکن است بخواهد ماده ی درسی واحدی را به صورت هم زمان به تمام پایه ها تدریس کند . برای این کار ، موضوعاتی که ارتباط عمودی دارند ، مناسب ترند. مثلاً جانوران ، گیاهان و بدن انسان در علوم ، و مفهوم عدد ، ارزش مکانی و مقایسه ی اعداد در ریاضی پنج پایه را که ارتباط عمودی دارند ، می توان به صورت هم زمان به کل کلاس ارائه کرد.
چنان چه معلم بخواهد با تاکید براهداف مشترک دروس در پایه های متفاوت ، از تلفیق استفاده کند ، لازم است با تسلط کامل بر محتوای آموزشی کلیه کتاب های در سی پایه هایی که در یک کلاس حضور دارند ، اهداف مشترک را استخراج کند تا امکان طراحی تدریس و اجرای موفق آن در کلاس فراهم شود. برای مثال ، ترتیب اعداد در ریاضی پایه ی اول ابتدایی ، با مفهوم رعایت نظن و ترتیب فارسی پایه ی سوم ابتدایی ، اهداف مشترکی دارد که می تواند مبنای طراحی تدریس تلفیقی باشد و فعالیت های آموزشی مناسبی برای آن طراحی شود. در فر ایند یاددهی – یادگیری می توان به اهداف اختصاصی ( به ویژه مهارت های ، نگرش ها و ارزش های مورد نانتظار ) هر پایه توجه کرد.
محمود احمدنژاد
در صورت داشتن سوال و یا کسب اطلاعات بیشتر به وبلاگ mamosta.lxb.ir مراجعه نمایید.
|